آیا نوشیدن چای مانع جذب آهن می شود؟

طبق تحقیقات نوشیدن چای ، قهوه و دیگر نوشیدنی های کافئین دار مانع جذب آهن می شود.

ولی آیا دمنوشهایی مانند بابونه، نعنا فلفلی و یا زنجبیل نیز مانع جذب آهن می شوند؟

تانین و اگزالات از ترکیبات آن هستند که گفته می شود مانع جذب آهن می گردند. این ترکیبات چای، آهن موجود در غذاهای گیاهی مانند لوبیا و نخود، گیاهان برگ سبز و دانه های خوراکی را به خود جذب کرده و از جذب کامل آنها توسط بدن جلوگیری می نمایند.

رنگ قرمز قهوه ای و طعم گس نوع سیاه آن به دلیل وجود تانین در آن است. تانین موجود در گیاه چای از آن در مقابل آفات محافظت کرده و باعث رشد مناسبش می گردد.

مقدار تانین به نوع، کشت و فرآیند به عمل آمدن آن بستگی دارد. نوع سیاه آن عمده ترین منبع تانین در رژیم غذایی انسان است. از دیگر منابع تانین می توان از شراب قرمز و سفید، شکلات و قهوه نام برد.

انواع دیگر چای از جمله سبز، سفید و اولانگ نیز از گیاه کاملیا سینن سیز تهیه می شوند. در این چای ها گونه های متفاوتی از تانین وجود دارد. فاکتورهایی مانند زمان خیساندن و تخمیر آن در میزان تانین تأثیرگذارند. نوع تخمیر شده مانند پوُ-اِر و یا اولانگ تانین بیشتری نسبت به چای سفید دارند.

دمنوشها نیز می توانند حاوی تانین باشند. علاوه بر چای سیاه که در جذب آهن تأثیر می گذارد، برخی از دمنوشهایی که حاوی تانین هستند نیز مانع جذب صحیح آهن می شوند.

دمنوشها و ادویه های حاوی تانین:

• چای ترش
• بابونه
• دارچین
• میخک
• گزنه
• نعنا فلفلی
• تمشک قرمز
• میوه نسترن
• آویشن
• زردچوبه
• یربا مایت
• نارون لغزان
• گوارانا
• مریم گلی

گیاهان رویبوس و بوته عسل (سایکولپیا) تانین کمتری دارند و با تخمیر این مقدار کمتر نیز می شود.

تحقیق

در حال حاضر تحقیقات زیادی برای اثبات تأثیر دمنوشها بر جذب آهن در دست نیست. از جمله تحقیقات محدودی که انجام شده است می توان از تحقیقی که در مجله انگلیسی تغذیه به چاپ رسیده است نام برد. در این تحقیق چایهای مختلف و کاکائو مورد بررسی قرار گرفتند و ثابت شدکه مانع جذب آهن می شوند. میزان تأثیر چای سیاه بین 79 تا 94 درصد، نعنا فلفلی 84 درصد، خالواش 73 درصد، کاکائو 71 درصد، سرده 59 درصد، زیرفون 52 درصد و بابونه 47 درصد محاسبه شد. با اضافه کردن شیر تأثیر چندانی مشاهده نشد.

در تحقیق دیگری که در مجله اروپایی تغذیه بالینی به چاپ رسیده است، محققین میزان آهن در بدن 954 فرد سالم را اندازه گیری کردند. آنها اظهار نمودند که آهن ارتباطی با مصرف چای سیاه، سبز و دمنوشها ندارد. علاوه بر این آنها با ایجاد تغییرات در نوع چای، زمان جوشاندن و زمان نوشیدن آن نیز تفاوتی مشاهده نکردند.

در تحقیقات دیگر محققین زمان نوشیدن چای ها را در جذب آهن مؤثر یافتند. در تحقیقی در مجله امریکایی تغذیه بالینی که در سال 2017 به چاپ رسید اظهار شد نوشیدن چای یک ساعت پس از خوردن غذا آهن را کاهش نمی دهد.

در یک تحقیق قدیمی مشخص شد اگر قهوه یک ساعت قبل از غذا نوشیده شود بر جذب آهن تأثیر نمی گذارد، اما اگر با غذا و یا یکساعت پس از غذا نوشیده شود بر جذب آهن تأثیر می گذارد.

یادآوری

به خاطر داشته باشید که تنها کافئین عامل بازدارنده جذب آهن نیست، بلکه تانین و اگزالات نیز از دیگر فاکتورهای تأثیرگذار بر جذب آهن هستند. اما برای جواب قطعی نیاز به تحقیقات بیشتر است.

اگر از آهن گیاهان استفاده می شود نباید آن را با غذا نوشید و بهتر است بین دو وعده نوشیده شود. بهترین زمان نوشیدن یک ساعت قبل از غذاست.

از خیساندن چای برای مدت طولانی خودداری کنید و طبق دستور آن را دم کنید. با این روش از میزان تانین و اگزالات کاسته می شود.

مصرف ویتامین C جذب آهن را بهتر می نماید.

میزان بالای آهن می تواند مشکل ساز شود. اگر با وجود مصرف متعادل چای باز هم نگران جذب آهن هستید با پزشک خود مشورت کنید.