گیاه جعفری: خواص، موارد استفاده و روش تهیه چای آن

گیاه جعفری نوعی گیاه دارویی است که در پخت و پز نیز مصرف می گردد. این گیاه بومی مناطق مدیترانه ایست و برگها، ساقه و دانه آن در پخت بسیاری از غذاها استفاده می شود.
این گیاه مملو از مواد مغذی و آنتی اکسیدانهاست. از گذشته های دور تا کنون از این گیاه برای کاهش فشار خون، کلسترول و علائم آلرژی استفاده می شود. جعفری را در تهیه سوپ، عطر و کرمهای زیبائی بکار می برند. به دلیل فعالیتهای ضد التهابی و ضد میکروبی، جعفری برای پوست بسیار مفید است.

مواد مغذی گیاه جعفری

نصف پیمانه جعفری تازه و خرد (30 گرم) شده حاوی 11 کالری، 2 گرم کربوهیدرات، 1 گرم پروتئین، 1 گرم چربی و 1 گرم فیبر است.
• جعفری مملو از ویتامینهای A ،C ،K  و اسید فولیک و پتاسیم است.
• جعفری حاوی فلاونید، کاروتنوئید و ویتامین C است که همگی خاصیت آنتی اکسیدانی دارند.

منافع جعفری برای سلامتی

1. کاهش سطح قند خون

جعفری و اسانس روغنی آن دارای آنتی اکسیدانی به نام مایریستیسین هستند. این آنتی اکسیدان برای تنظیم قند خون بسیار مفید است. علاوه بر این می تواند از مقاومت انسولین و التهاب بکاهد. البته تحقیقات بیشتری برای قطعی نمودن این تأثیر باید انجام گیرد.

2. کمک به کلیه

جعفری نوعی ادرارآور طبیعی است. این گیاه موجب دفع مواد سمی و جرمها از بدن می شود. در آزمایشی با استفاده از موشها ثابت شد موشهایی که از دانه جعفری استفاده کرده بودند، به میزان بیشتر دفع ادرار داشتند. جعفری از تجمع سدیم و پتاسیم در ادرار جلوگیری می کند.
در این آزمایشات مشخص شد که جعفری خاصیت دفع سموم مضر برای کلیه را داراست و در نتیجه در مقابله با بیماریهای کلیوی بسیار مفید است.

3. خاصیت ضد سرطان

جعفری منبع فلاونید است. فلاونید مانع رشد سلولهای سرطانی شده و استرس اکسیداتیو را کاهش می دهد، در نتیجه خاصیت ضد سرطان دارد.
آزمایش حیوانی نشان داد، فلاونید اپیژنین موجود در بذر جعفری می تواند سلولهای سرطانی را از بین برده و اندازه تومور را کوچک کند.
علاوه بر این با آزمایش سلولهای سرطانی مشخص شد که اپیژنین خاصیت ضد التهاب داشته و از تکثیر سلولهای سرطانی و متاستاز این سلولها در سرطان کولورکتال جلوگیری می کند.

علاوه بر این اپیژنین می تواند در سرطان سینه نیز مؤثر باشد. فلاونید لوتئولین خاصیت پیشگیری از سرطان کولورکتال دارد. این فلاونید در جعفری به میزان بالائی وجود دارد. ترکیب کارنوسول موجود در جعفری نیز در درمان سرطان سینه، پوست، کولون و پروستات بسیار مؤثر است.

4. خاصیت ارتقاء وضعیت قلب

در گذشته از جعفری برای درمان فشارخون استفاده می شد. فلاونیدهای جعفری سلامت قلب را افزایش داده و خطر بیماریهای قلبی عروقی را کاهش می دهند.
جعفری منبع اسید فولیک بوده و برای قلب بسیار مفید است. میزان کم اسید فولیک برای قلب زیان آور است. مصرف جعفری در رژیم غذائی برای حفظ سلامت قلب بسیار مفید و ضروری است.

5. حفظ سلامت استخوان

جعفری مملو از ویتامین K است. این ویتامین به سلولهای استخوانی یعنی آستروسیت ها کمک کرده و به آنها شکل می دهد. این ویتامین مانع شکست بافتهای استخوانی می شود.

6. کمک به گوارش

از گیاه جعفری برای درمان مشکلات گوارشی استفاده می شود. فیبر موجود در جعفری به هضم غذا کمک می کند. جعفری موجب حرکت مواد غذائی در مسیر گوارشی می شود و مانند پروبیوتیک عمل می نماید. عصاره جعفری خاصیت ضد زخم معده دارد و مانع ترشح زیاد اسید معده می شود.

7. افزایش قدرت سیستم ایمنی

جعفری حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. فلاونید اپیژنین با التهاب مقابله می کند.
علاوه بر این جعفری دارای ویتامین C است. این ویتامین نوعی آنتی اکسیدان بسیار قوی است و موجب ارتقاء سیستم ایمنی می شود. برخی از آنتی اکسیدانهای موجود در جعفری با استرس اکسیداتیو و صدمات سلولی مبارزه می کنند.

8. افزایش سلامت کبد

جعفری کلسترول را تنظیم می کند و خاصیت حمایت از کبد دارد. برخی از تحقیقات نشان داده اند که جعفری می تواند موجب تنظیم آنزیمهای افراد دیابتی شده و سلولهای کبد را دوباره سازی کند.

9. خاصیت ضد باکتریائی

در طب سنتی از جعفری برای از بین بردن جرمها استفاده می شود. این گیاه ثابت کرده است که می تواند مانند نوعی ضد میکروب عمل نماید. اسانس روغنی جعفری ضد باکتری و ضد قارچ است و از رشد باکتریها و قارچها جلوگیری می کند.

10. حفاظت از چشمها

جعفری دارای ویتامین A است. این ویتامین برای سلامت چشم بسیار مفید است. فلاونیدهای جعفری از چشمها محافظت می کنند. این آنتی اکسیدانها با آسیبهای ناشی از اکسیده شدن مبارزه می نمایند.

خواص جعفری برای پوست

• مواد مغذی: جعفری مملو از مواد مغذی مانند مس، روی، منگنز، کلسیم و پتاسیم است. این مواد برای سلامت پوست بسیار مفیدند.
• ضد پیری: ویتامین C مانع پیری زودرس می شود. این ویتامین با رادیکالهای آزاد ناشی از استرس اکسیداتیو مقابله کرده، خطها و چروکهای کم عمق را کاهش می دهد. این گیاه سلولها را ترمیم کرده و تولید کولاژن را تحریک می کند.
• ضد آکنه: خاصیت ضد میکروبی جعفری با باکتریها مقابله کرده و آکنه را از بین می برد. علاوه بر این غدد سباسه یا همان غدد چربی را متعادل می سازد.
• ضد التهاب: جعفری حاوی آنتی اکسیدانهائی است که بیقراری، التهاب و قرمزی پوست را برطرف می سازند.
• ضد رنگدانه های ناخوشایند: ویتامین C موجود در این گیاه پوست را روشن کرده و لکه های پوستی را برطرف می سازد. این ویتامین می تواند رنگدانه های اضافی و ناخواسته را از بین ببرد.
شما می توانید با استفاده از این گیاه موادی برای سلامت پوست خود تهیه نمائید.

تونر ضد آکنه برای صورت

مواد لازم:
• آب مقطر
• برگ جعفری
• چند قطره آب لیمو
• 3 قطره روغن درخت چای
• 3 قطره عصاره رزماری
روش تهیه:
▪ جعفری ها را به آب مقطر در حال جوشیدن اضافه کنید.
▪ پس از سرد شدن چند قطره آب لیمو، روغن درخت چای و عصاره رزماری به آن اضافه کنید.
▪ مخلوط را در بطری بریزید و هر روز صورت خود را با آن تمیز کنید.

پاک کننده صورت

مواد لازم:
• آب مقطر
• برگ جعفری
• چند قطره آب لیمو
• 1 قاشق چایخوری عسل
روش تهیه:
▪ جعفری ها را در آب گرم خیس کنید.
▪ خمیری با آن تهیه کنید و یک قاشق عسل و آب لیمو را به آن اضافه کنید.
▪ این پاک کننده لکه ها را روشن کرده و سلولهای مرده را از بین می برد. در نتیجه پوست صاف و درخشان می شود.

ماسک روشن کننده پوست

مواد لازم:
• 1 قاشق غذاخوری ماست
• برگ جعفری
• چند قطره روغن درخت چای
• 1 قاشق غذاخوری جوی دو سر
روش تهیه:
▪ چند برگ جعفری را در ماست بریزید.
▪ 1 قاشق جوی دو سر را به آن اضافه کنید. خوب مخلوط کنید تا به شکل خمیر در آید.
▪ چند قطره روغن درخت چای را به آن اضافه کنید و روی صورت بمالید تا پوستی سالم و روشن پیدا کنید.

تونیک برای سلامت پوست

مواد لازم:
• آب مقطر
• برگ جعفری
روش تهیه:
▪ آب جعفریها را بگیرید و در 200 میلی گرم آب بریزید.
▪ از این ترکیب روزانه استفاده کنید. دقت کنید که نباید از آن بیش از اندازه ذکر شده استفاده نمود.

تاریخچه گیاه جعفری

این گیاه برای یونانیان بسیار ارزشمند بود و از آن برای قدردانی از قهرمانانی که در مسابقات برنده می شدند استفاده می شد. علاوه بر این جعفری برای تزئین معابد بکار گرفته می شد. قبل از اینکه توسط رومی ها برای تزئین غذا بکار گرفته شود، جعفری راه خود را به پزشکی باز نموده بود. این گیاه به مدت 2000 سال است که کاشته می شود و در حال حاضر انواع مختلفی از آن در بازار ارائه می شود.

انواع مختلف جعفری

▪ جعفری فری یا معمولی در سوپ، خورش و غذاهای دیگر استفاده می شود. بافت آن کمی شکننده است.
▪ جعفری برگ صاف یا جعفری ایتالیائی طعم قوی تری دارد و در سالاد، خورش، و سوپ استفاده می شود.
▪ جعفری آلمانی نوعی جعفری است که ریشه آن شبیه ترب است. معمولاً به جای استفاده از برگها، ریشه آن استفاده می شود. شما می توانید ریشه آن را سرخ کرده و یا در خورش و سوپ استفاده کنید.

چگونه جعفری در پخت و پز استفاده می شود؟

جعفری یک گیاه انعطاف پذیر است که در طعم دادن و تزئین غذا بکار گرفته می شود. معمولاً آن را به سوپ و خورش اضافه می کنند. برای طعم دادن مواد غذایی و یا تهیه سس سالاد از جعفری تازه استفاده می کنند. طعم بارز آن غذا را خوش طعم و عطر می کند. جعفری خشک و یا تازه را می توان در پخت و پز بکار برد.
در فرانسه بیشتر سوپ را با جعفری تهیه می کنند، در حالی که در غذاهای خاورمیانه مانند حموص و بابا قانوش جعفری یکی از مواد اولیه اصلی است.
غذاهای ایتالیایی مثل پاستا، اسپاگتی، پیتزا یا لازانیا معمولاً با جعفری خشک تهیه می شوند. سسهایی مانند پستو و یا سالسا نیز حاوی جعفری هستند. معمولاً جعفری را در مرحله آخر پخت اضافه می کنند تا عطر و طعم آن بارز بماند.

چگونه باید گیاه جعفری را به رژیم غذایی اضافه نمود؟

ساقه ها را جدا کرده و برگها را خرد کنید. از آن می توانید در سالاد سیب زمینی یا سسهایی با پایه گوجه فرنگی و یا از آب آن در اسموتی استفاده کنید.

طرز تهیه چای جعفری

مواد لازم:
• 250 میلیگرم آب تصفیه شده
• ¼ پیمانه جعفری تازه
روش تهیه:
▪ بگذارید آب بجوشد.
▪ جعفری ها را با آب سرد بشوئید.
▪ برگها را برای 10 دقیقه در آب جوش بخیسانید.
▪ مخلوط را از صافی رد کرده و بنوشید.

کلام آخر
گیاه جعفری نوعی گیاه انعطاف پذیر ست که فوائد بسیاری دارد. این گیاه مملو از مواد مغذی مانند ویتامین K و فلاونیدهاست. جعفری خواص زیادی برای سلامت قلب، استخوان و چشم دارد. به دلیل وجود خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی و ضد توموری، جعفری قادر به مقابله با بسیاری از بیماریهای مزمن است.
به شکل سنتی از آن عنوان ادرارآور، اکسپکتورانت و داروی سقط جنین استفاده می شود. جعفری پوست را سالم و شاداب نگه می دارد. شما می توانید از جعفری خشک و تازه در غذاهای خود مانند سوپ، سسها، سالادها و طعم دهنده ها استفاده کنید.