مزاج پاییز و تدابیر حفظ تندرستی در طب سنتی

فصلها به علت تاثیراتی که روی آب و هوا و محیط دارند، روی مزاج اصلی افراد نیز اثر گذار هستند و کسی که علاقه مند به حفظ تعادل در این فصل است می بایست به تغییرات فصلی توجه کافی کند.

مزاج کلی بدن تحت تاثیر ژنتیک فرد می باشد.

این مزاج ژنتیکی ثابت نیست و همیشه تحت تاثیر عوامل درونی و بیرونی یا محیطی قرار دارد .

فرد علاقمند به سلامتی باید این تغیییرات را بداند و بشناسد تا بتواند این تغییرات را جبران نماید و به حفظ سلامتی عمومی خود که همانا گرانبها تر از آن در دنیا چیزی نیست کمک نماید.

بطور کلی فصل بهار گرم و تر، فصل تابستان گرم و خشک، فصل پاییز سرد و خشک و زمستان سرد و تر می باشند.

فصل پاییز با طبع سرد و خشک خودش افراد با مزاج سرد و تر را بیشتر تحت تاثیر آن قرار می گیرند و بیماریهای سوداوی مخصوصا بواسیر و افسردگی در آن شدت بیشتری می یابد.

در فصل پاییز دو دسته از بیماری‌ها شیوع بیشتری پیدا می کند:

 

• بیماری‌های عفونی تنفسی است مثل سرماخوردگی است.
•  بیماری‌های ناشی از سوءمزاج سرد مثل مشکلات پوستی، ناراحتی‌های عصبی، استرس، افسردگی و دردهای مفصلی است.

با توجه به اینکه در صد زیادی از مردم در ایران سوءمزاج گرم کبدی دارند و به دنبال آن گرمایی تر هستند و تمایل به استفاده از هوای خنک دارند.

لباس مناسب نپوشیدن و سردی هوادر  ابتدای صبح و شب پاییز بر بدن غلبه می کند.

از طرف دیگر به دلیل سردی هوا طول عمر باکتریها و میکروبها بر روی اجسام مورد استفاده و نیزهوای آلوده ‌افزایش یافته که باعث ابتلا به سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی می‌شود.

در فصل پاییز چه باید  بخوریم؟

 

حکیمان طب سنتی توصیه کرده اند:

در اوایل پاییز مصرف انواع خوراکی‌های فیبری و مسهل برای سبک شدن مزاج، خوردن شیرینی‌هایی که در آن مغزهای آجیلی به کار رفته یا با کشمش، مویز، شیره خرما و عسل شیرین شده باشد.

گوشت‌هایی با طبع معتدل مانند :

مرغ ، گوشت گوسفند، بز توصیه شده و از ادویه‌جات تند ، خوردن گوشت گاو و زیاده‌روی درخوردن انواع کباب‌ و گوشت‌ سرخ شده پرهیز شود.

نیم ساعت بعد از وعده اصلی غذا خوردن میوه‌های تر فصل پاییز مثل انار، به، سیب و گلابی  برای آن که مزاج خشک تر نشود مفید است.

در این ماه گوشت با حبوبات پخته شود و آب سرد کمتری نوشیده شود.

پس از بیدار شدن از خواب هر صبح یک لیوان آب گرم بنوشید.

ضمن این‌ که باید از خوردن سبزی‌هایی با طبیعت خیلی گرم مانند کرفس، نعناع و تره اجتناب شود.

بتدریج که هوا سردتر می‌شود بهتر است از استحمام با آب بسیار گرم که موجب خروج رطوبت و افزایش خشکی بدن می‌شود، کاسته شود.

در اواخرفصل پاییز مصرف غذاهایی با طبع بسیار گرم از دستورات طب سنتی است.

از نوشیدنی‌ها و دمنوش‌های مناسب فصل پاییز هم می‌توان:

چای های کمرنگ سبز و چای سیاه، همچنین شربت عسل با چند قطره آب لیمو ترش تازه، دمکرده گل گاو زبان به همراه لیموعمانی بدون نبات، بابونه و اسطوخودوس، دمنوش آویشن  استفاده کرد.

انار

یک از میوه های معروف پاییزی و پرطرفدار انار است.

انار در پاکسازی معده و تصفیه خون موثر بوده و عملکرد اعضای رئیسه بدن همچون مغز، قلب و کبد را بهتر می کند.

انار خاصیت آنتی‌اکسیدانی و پیشگیری از سرطان‌ داشته و باعث کاهش فشار خون می شود.

به سفارش حکیمان طب سنتی به جای آب انار از انار کامل با دانه‌های آن استفاده کنید.

چون هسته و فیبر این میوه ملین بوده و در مقایسه با آب انار هضم و جذب بهتری دارد.

بهترین زمان خوردن انار صبح ناشتا به همراه کمی گلپر است.

گلپر طبع گرم و خشک دارد و از نفاخ بودن آن پس از مصرف  می‌کاهد.

 شلغم

مفید برای رفع سرماخوردگی

تغذیه نامناسب افراد باعث می شود دائما دچار سرماخوردگی ‌شوند.

این افراد همه روزه دو تا چهار عدد شلغم را در برنامه غذایی خود وارد کنند.

شلغم بهترین ترکیبات را برای تقویت مزاج و قوای بدنی دارد.

کسی که در فصول سرد سال به طور مرتب از شلغم استفاده کند بدنش را ایمن‌سازی کرده است.

همچنین برای شلغم اثرات مفیدی در رفع سرفه، کاهش التهابات مفصلی، افزایش قوای جنسی، دفع سنگ کلیه و رفع عفونت‌ها بیان شده است.

افرادی که دچار تیروئید کم کار هستند از مصرف شلغم خودداری نمایند.

بهترین ماده غذایی که در فصل پاییز هم دفع سودا می کند و هم پیشگیری از غلبه سودا عسل است.

عسل طبیعی سیستم ایمنی بدن ما را تقویت می کند.

پیشنهاد می کنیم از عسلی استفاده کنید که:

زیر ۳۰ درجه حرارت دیده باشد تا آنزیم های مفید آن از بین نرفته باشد (روزانه دو قاشق غذاخوری)

بهتر است چه غذاهایی در فصل پاییز نخوریم؟

پنیر شور و دوغ ترش غذاهای آماده و فست فودها که شامل انواع ساندویچ سوسیس، کالباس، همبرگر… و پیتزا می باشد.

گوشت گاو و گوساله، غذاهای منجمد، سرخ کردنی‌ها، انواع سس، انواع رب، کنسروها، پنیر پیتزا، انواع تنقلات مانند چیپس و پفک، کاکائو، قهوه، نسکافه، چای پررنگ، کلم و گل کلم، بادمجان، گوجه فرنگی نارس، خیار، خربزه، نان های سفید حجیم، ترشی جات، میوه‌های ترش (انار و پرتقال ترش، لیموترش، گریپ‌فروت) آبلیمو، آبغوره و سرکه باید کمتر استفاده شود.

استفاده از انواع لبنیات را در فصل پاییز کاهش دهید، انواع لبنیات دارای طبع سرد بوده و در فصول سرد سیستم ایمنی بدن را در برابر انواع بیماری های سرد ضعیف می کنند، برای تامین کلسیم و املاح مورد نیاز بدن خود از ارده و شیره(طبیعی و سالم) بادام و انجیر که طبع گرمی دارند استفاده کنید.

یکی از بدترین رفتارها در فصل پاییز، خوابیدن هنگام غروب آفتاب می باشد!

در طب باستانی ایران به خواب هلاکت معروف است، خواب در هنگام غروب سودا را در بدن افزایش می دهد و موجب بد خلقی فرد می شود.

مصرف عدس را در فصل پاییز به حداقل برسانید، عدس یکی از مواد غذایی سودازا است، سعی کنید از نخودآب که یکی از غذاهای بسیار مفید در فصل پاییز بشمار می رود بیشتر استفاده کنید

برنج سفید یکی از علت های اصلی بروز یبوست می باشد.

برای جلوگیری یا درمان یبوست از برنج سبوس دار استفاده کنید، یا زمان پخت برنج کمی سبوس نرم برنج به ازای هر نفر یک قاشق چای خوری اضافه کنید.

در فصل پاییز خلط سودا در بدن ما افزایش پیدا می کند که موجب آشفتگی ذهنی و روحی فراوانی می شود.

مصرف مداوم گلاب، بهارنارنج، زعفران در انواع نوشیدنی ها از غلبه سودا بر جسم و ذهنمان جلوگیری می کند.

به ترشحاتی که از پشت حلق عبور می‌کند، نزله و به ترشحاتی که از بینی خارج می‌شود زکام می‌گویند.

اگر جلوی خروج این ترشحات با مصرف دارو گرفته نشود، ترشحات عفونی و طول درمان بیماری طولانی‌ خواهد شد.

در مراحل اولیه احساس بروز سرماخوردگی مایعات گرم نوشیده شود و انواع سوپ و شوربا را بدون ادویه بخورند.

در هوای آزاد (نه خیلی سرد) نفس‌های عمیق بکشند و برای خروج ترشحات از بینی، بخور اکالیپتوس یا آویشن یا بخور آب به تنهایی استفاده کنند.

امید که با این راهکارها در فصل پاییز زیبا از سلامت و تندرستی خود بیشتر لذت ببرید.

---