همه چیز درباره اضافه وزن و چاقی

جلوگیری از چاقی کودکان به معنی انتخاب روش درست خوردن و فعالیت داشتن تمام افراد خانواده است.

والدین با انتخاب صحیح سبک زندگی و انجام آن بهترین مثال برای کودکان هستند.

چاقی چه مشکلاتی ایجاد می کند

چاقی خطرات زیادی در ارتباط با سلامت کودکان چه در کودکی و چه در بزرگسالی به و جود می آورد.

بیماریهایی چون دیابت نوع 2، فشار خون و کلسترول که از بیماریهای شایع در بزرگسالان است در کودکان چاق نیز به وجود می آید.

کودکان چاق همچنین در معرض چنین بیماریهایی هستند:

• مشکلات استخوان و مفصل
• مشکلات تنفسی هنگام ورزش، بازی و یا هر گونه فعالیت بدنی دیگر
• خواب ناآرام و مشکل تنفسی هنگام شب مانند وقفة تنفسی در خواب Obstructive Sleep Apnea
• بلوغ زودرس. کودکان چاق معمولاً قد بلند و تمایلات جنسی بیشتری دارند که باعث رفتاری بزرگتر از سن آنان می شود. دختران چاق زودتر به بلوغ می رسند که این امر می تواند در بزرگسالی مشکلاتی در روند باروری آنان شود.
• مشکلات کبدی و کیسة صفرا

مشکلات قلبی عروقی که به دلیل فشار خون، کلسترول بالا و دیابت ایجاد می شوند در کودکان نیز باعث نارسایی قلبی شده و در بزرگسالی دلیل اصلی سکته اند.

جلوگیری و درمان چاقی می تواند کودکان را از این بیماریها دور نگه دارد.

علاوه بر آن کودکان چاق از اعتماد به نفس کمتری برخوردارند و گاه مورد آزار و تمخسر از سوی دوستان خود قرار گرفته که منجر به منزوی شدنشان می شود. کودکانی که با وزن خود مشکل دارند در خطر مشکلات دیگری نیز هستند:

• رژیم غذائی ناسالم و مشکلات خوردن
• افسردگی
• سوء مصرف مواد

تعریف چاقی و اضافه وزن

برای تشخیص چاقی از شاخص تودة بدنی BMI  استفاده می شود.

این شاخص با استفاده از قد و وزن می تواند مشخص کند که آیا فردی چاق است و یا اینکه اضافه وزن دارد.

طبق جدول استاندارد BMI کودکان در چهار گروه قرار می گیرند:

1. زیر وزن طبیعی: در جدول BMI زیر 5 در صد هستند
2. وزن طبیعی: این گروه بین 5 تا 85 درصد جدول قرار دارند
3. اضافه وزن: این گروه بین 85 تا 95 درصد جدول قرار دارند
4. چاق: این گروه 95 درصد و یا بیشتر از 95 درصد جدول قرار دارند

درکودکان زیر 2 سال به جای  BMI از قد استفاده می شود.

این کودکان اگر درست 95 درصد و یا بیشتر در جدول قد قرار گیرند چاق محسوب می شوند.

BMI نمی تواند میزان چربی در بدن را نشان دهد به همین دلیل افراد عضلانی ممکن است BMI بیشتری داشته باشند ولی چون چربی خیلی کمی دارند چاق محسوب نمی شوند.

این مشکل ممکن است در دوران بلوغ که رشد بدن سریعتر است نیز ایجاد شود.

بهتر است که کودک را نزد پزشک برده تا بتواند با نحوه و نوع غذا خوردن کودک و فعالیتهای بدنی او آشنا شود.

دانستن این مطالب میتواند به پزشک کمک کرده تا تصمیم صحیحی در تغییر رژیم غذایی و فعالیت او بگیرد.

پزشکان معمولاً با انجام آزمایش خون می توانند به مشکلات احتمالی کودک نیز پی ببرند.

با دانستن این مشکلات و BMI کودک بهترین برنامه را برای کودکتان مشخص می کنند.

چرا کودکان اضافه وزن پیدا کرده و یا چاق می شوند

بطور معمول عواملی چون رژیم غذائی نامناسب، عدم تحرک، مسائل ژنتیکی و یا همه باعث چاقی می شوند.

در برخی موارد مشکل اندوکرین، سندروم ژنیتیکی و مصرف برخی از داروها نیز باعث چاقی در کودکان می شوند.

رژیم غذایی و سبک زندگی

هر آنچه که می خوریم بیشتر یا فست فودهای چرب، یا غذاهای آماده به طبخ و یا غذاهای فرآوری شده اند.

زمان تنگ است و اکثر ما حتی نمی توانیم زمان کوتاهی برای تهیه یک غذای سالم و یا حتی ورزشی در نظر بگیریم.

در حال حاضر اکثر ما زندگی کم تحرکی را می گذرانیم.

کودکان بیشتر وقت خود را به جای بازیهای پر تحرک به بازیهای الکترونیکی می گذرانند.

آنها بیش از 4 ساعت به تماشای تلویزیون مینشینند و در مورد کودکانی که در اتاق خود تلویزیون دارند این ساعت طولانی تر نیز می شود.

این کم تحرکی باعث اضافه وزن در آنها می شود.

ورزش و فعالیتهای بدنی

بسیاری از کودکان فعالیت بدنی زیادی ندارند.

برخی از نوجوانان و تین ایجرها حدود یک ساعت در روز ایروبیک یا بدنسازی انجام می دهند در حالی که کودکان بین 2 تا 5 سال در روز ساعات بیشتری را به بازی و فعالیت می گذرانند.

مسائل ژنتیکی

ژن در کودکان نقش مهمی را در چاقی و یا لاغری بازی می کند.

ژن مشخص کننده نوع بدن و اینکه چطور چربی اندوخته و یا چربی سوزی انجام میدهد است.

اما ژن به تنهایی نمی تواند دلیل چاقی باشد. هم ژن و هم عادات فردی از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند.

همین دلیل افراد بسیاری در یک فامیل ممکن است که مشکل چاقی داشته باشند.

افراد یک فامیل سبک غذایی و یا فعالیت بدنی مشابهی دارند.

مشکل چاقی یک کودک زمانی که یکی از والدین چاق است تقریباً قطعی است.

چگونه می توان از چاقی و یا اضافه وزن جلوگیری کرد؟

بهترین راه برای محافظت از کودکان در مقابل این مشکل یک تغییر خانوادگی است.

تغذیه سالم به همرا فعالیت بدنی باید در کل خانواده رعایت شود.

کودکان را با خود به خرید ببرید و به آنان آموزش دهید تا غذای سالم انتخاب کنند.

تلاش کنید تا در دام این مشکلات عادی نیفتید:

• هرگز برای تشویق و یا ترغیب کودک به او شیرینی ندهید. از روشهای دیگر برای این کار استفاده کنید.
• فرهنگ خوردن غذا تا آخرین لقمه را تغییر دهید. حتی نوزادان هنگامی که گرسنه نیستند از خوردن شیر مادر خودداری می کنند. پس هر گاه کودکتان اظهار سیری می کند اصرار به تمام کردن غذایش نکنید. به او یاد بدهید تنها هنگامی باید غذا خورد که احساس گرسنگی می کند.
• هرگز به او نگوئید چه غذائی بد است و یا هرگز او را از خوردن شیرینی و یا اسنکهای مورد علاقه اش منع نکنید. کودکان هر چیزی را که برایشان ممنوع باشد بیشتر می خورند. به آنها غذای سالم بدهید و هر از گاهی به آنها شیرینی و یا اسنک مورد علاقه شان را به عنوان یک تنوع هدیه کنید.

برخی از روشهای توصیه شده بر مبنای سن:

• از تولد تا یک سالگی: تغذیه با شیر مادر بهترین وسیله برای جلوگیریاز چاقی نوزاد است.
• از 1 تا 5 سالگی: ابتدا یک عادت خوب غذائی برایش در نظر بگیرید. انواع غذاهای سالم را در اختیارش بگذارید تا انتخاب کند. در این دوره با فراهم آوردن زمینه مناسب به آنها آموزش دهید که باید فعالیت بدنی داشته باشند. اگر می توانید به آنها مهارتهائی که نیاز به فعالیت دارد بیاموزید.
• از 6 تا 12 سالگی: آنها را در تهیه غذا بطور مثال غذای مدرسه شان شرکت دهید و در عین حال او را با غذاهای سالم آشنا کنید. شما می توانید آنها را به کلاسهای آموزشی ورزشی فرستاده تا یک رشته ورزشی را فرا گیرند. در خانه نیز آنها را مجبور به بازی در حیاط خانه کرده و یا با خود به پیاده روی ببرید
• از 13 تا 18 سالگی: به فرزندتان در این سن اجازه دهید که با شما غذا و یا اسنکهای سالم در خانه تهیه کند. آنان را تشویق کنید تا بیرون از منزل برنامه پر تحرکی برای خود انتخاب کرده و انجام دهند.
• تمام سنین: ساعات تماشای تلویزیون، کار با کامپیوتر و بازیهای کامپیوتری راکاهش دهید و به آنان اجازه ندهید مقابل تلویزیون غذا بخورند. تلاش کنید که تمام خانواده با هم غذا بخورند. آنها را مجبور به خوردن صبحانه کنید.

با فرزندانتان در مورد زندگی سالم، رژیم مناسب برای سلامتی و فعالیتهای فیزیکی صحبت کنید. برای اینکه کودکانتان بهتر این آموزشها را بپذیرند با انجام دادن آنها برایشان الگو باشید.

---