چای ماته یا یربامایت (Yerba Mate) چیست

راز چای ماته و کشف دنیای آمریکای جنوبی

چای ماته یا یربامایت چای ویژه  آمریکای جنوبی است. اگر چه به آن چای گفته می شود

ولی در واقع یربا مایت یک دمنوش (جوشانده) است.

آیا  می دانید تفاوت چای با دمنوش (جوشانده) چیست؟ آیا هردو یکی هستند؟

در واقع پاسخ این سؤال منفی است و با هم تفاوت دارند و دلیل این تفاوت در اصل آندو است.

چای از یک نوع گیاه تهیه و تولید می شود و با وجود اینکه انواع مختلف دارد (ساده، سبز، سفید، اولانگ و غیره) ولی اصالتاً از یک گیاهند.

چای یربامایت بومی کشور چین بوده و نام علمی آن کاملیا سیننسیز Camellia Sinensis است.

نوشیدنیهای دیگر که از گیاهان دیگر تهیه می شوند دمنوش و جوشانده نامیده می شوند.

چای ماته نیز به همین دلیل جوشانده به حساب می آید چون از گیاهی به همین نام تهیه می شود و بومی مناطق نیمه استوایی آمریکای جنوبی است.

داستان چای ماته                                                                           

نام چای ماته یا یربامایت اصالتاً اسپانیایی است.

نام علمی آن Ilex paraguariensis است.

یربامایت یک گیاه بوته ای نیست بلکه درختی است که گاه ارتفاعش تا 15 متر می رسد.

این گیاه بومی مناطق نیمه استوایی آمریکای جنوبی است و اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم مختص بخش شمال شرقی آرژانتین، بولیوی، برزیل جنوبی، اروگوئه و پاراگوئه است.

تاریخ این گیاه به گذشته های دور بر می گردد.

این گیاه اولین بار و پیش از استعمار اروپا توسط مردم بومی (Guarani People) و قبیله  Tupi در جنوب برزیل کاشته شد.

اولین بار این درخت توسط گیاه شناس سویسی Moses Bertoni که در سال 1895 در پاراگوئه ساکن شده بود کشف و دسته بندی شد.

محبوبیت چای ماته در جهان

این جوشانده اعجاب انگیز در برزیل جنوبی Chimarrao نامیده می شود و مانند چای تهیه می شود.

مانند چای برگهای آن در آب نزدیک به جوش خیسانده می شود.

چای ماته مزه گیاهی و علف مانند دارد که به چای سبز بسیار نزدیک است.

این جوشانده با ترکیبات مختلفی تهیه می شود.

یکی از انواع آن با پوست مرکبات آمیخته می شود و نوع دیگر آن از ترکیب مایت و نعنا فلفلی تهیه می شود.

چای ماته یک نوشیدنی سنتی در کشورهای اسپانیایی زبان از آمریکا تا برزیل است، ریشه فرهنگی دارد و نوشیدن آن در واقع یک سنت میان قشر روستایی این کشورهاست.

طبق آمار بدست آمده سرانه مصرف این نوشیدنی در اوروگوئه از دیگر کشورهای آمریکایی جنوبی بالاتر است.

تولد چای ماته، تاریخ و افسانه آن

چای ماته از پیش از استعمار اروپا در کشور پاراگوئه و مردم بومی آن نوشیده می شد.

این نوشیدنی از میان این گروه (Guarani) به قبیله دیگری به نام Tupi در برزیل جنوبی وارد شد.

افسانه زیبایی در مورد ارتباط چای یربامایت و قبیله Guarani  وجود دارد.

طبق این افسانه روزی خدای ابر و خدای ماه برای رفع دلتنگیشان تصمیم گرفتند تا به زمین بیایند.

هنگامی که در حال قدم زدن بودند یک پلنگ خالدار به آنان حمله کرد.

اما یک پیرمرد اهل قبیله گوارانی آنها را نجات داد. این دو خدا برای تشکر به او گیاهی  هدیه کردند که نامش نوشیدنی دوستی بود.

بعد از ورود اروپائیان به آمریکای جنوبی چای ماته نه تنها بین بومیان بلکه بین اروپائیان بسیار محبوبیت پیدا کرد.

در قرن 17 یک راهب کاتولیک که برای ترویج مسیحیت وارد این قبیله شده بود توانست به کمک بومیان این درخت را که تا آن زمان یک گیاه خودرو و وحشی بود بر مبنای علمی در مزارع آنجا کاشته و به اصطلاح آن را اهلی نماید.

تاریخ آمریکای جنوبی آمیخته با جنگ، مبارزه، ویرانی و خشونت بوده است.

هنگامی که جنگها به پایان رسید و آرامش نسبی در آنجا حکمفرما شد، مردم مجدداً شروع به کاشت این درخت در مزارع کردند.

در قرن بیستم برزیل تبدیل به یکی از بزرگترین کشورهای تولید کننده چای یربامایت شد.

نوشیدنی دوستی

چای ماته را واقعاً می توان نوشیدنی دوستی نامید چون همیشه در مکانهای عمومی و با دوستان نوشیده می شود.

نوشیدن چای ماته در آمریکای جنوبی دقیقاً مانند چای و قهوه در اروپا و آسیا نشانه یک عادت، خوی و رفتار اجتماعی است.

حتی در شهرهای بزرگ اروگوئه، پاراگوئه و یا آرژانتین دستگاههایی تعبیه شده است تا مردم بتوانند فلاسکهای خود را پر از آب کنند تا هر زمان که خواستند از این نوشیدنی بنوشند.

در آرژانتین و پاراگوئه برای نوشیدن این جوشانده مراسم خاصی وجود دارد.

مثلاً در یک جمع فامیلی و یا دوستانه یک نفر باید وظیفه سرو کردن آن را به عهده میگیرد.

وی اولین فنجان را می نوشد تا کیفیت آن را تائید نماید.

او تنها کسی است که باید برای همه جوشانده در فنجان ریخته و به همه افراد بدهد.

چای ماته طعمی شبیه به چای سبز دارد و معمولاً با یک نی فلزی به نام بومبیلا Bombilla  و از یک ظرف اشتراکی نوشیده می شود.