همه چیز درباره ی روغن شی و ارزش غذایی آن

روغن شی از میوه درختی به همین نام تهیه می شود. این درخت بومی مناطق مرکزی و شمالی توگو در آفریقاست. این میوه دارای دانه هایی است که روغن از آنها گرفته می شود. روغن شی در دو نوع تصفیه شده و تصفیه نشده تهیه می شود.

نوع تصفیه نشده آن توسط دست از دانه ها گرفته می شود. نوع تصفیه شده آن هم از دانه های میوه شی تهیه می شود، اما برای تولید آن در کارخانه ها از مواد شیمیایی استفاده می گردد.

روغن این دانه ها را بطور موضعی روی پوست و گاه برای رفع چروک استفاده می کنند. روغن شی یکی از مواد اولیه در ساخت انواع کرمها و لوسیونهای پوست است. گاه می توان این روغن را برای پخت و پز و در آشپزی مصرف نمود. این روغن در اکثر غذاهای آفریقایی استفاده می شود.

ارزش غذایی روغن شی

کالری: 120

چربی: 14 گرم

سدیم: صفر

کربوهیدرات: صفر

فیبر: صفر

شکر: صفر

پروتئین: صفر

کربوهیدرات در روغن شی

هیچ کربوهیدراتی در روغن شی وجود ندارد، علاوه بر این فاقد شکر، نشاسته و فیبر است. تمام کالری موجود در روغن شی به دلیل وجود چربیهای آن است.  گلیسمیک این روغن صفر است.

چربیهای روغن شی

محققین ثابت کرده اند که علاوه بر ترکیبات چربی، این روغن حاوی اسیدهای چرب استئاریک، لینولئیک و پالمتیک است. در یک مقدار معمولی که در هر وعده از این روغن استفاده می شود 14 گرم چربی وجود دارد. در اینجا منظور یک قاشق غذاخوری است.

تقریباً نیمی از این مقدار یعنی حدود 6 گرم چربی تک سیر نشده است و یک چربی سالم محسوب می شود. علاوه بر این روغن شی حدود یک گرم چربی ترانس است.

پروتئین در روغن شی

این روغن فاقد پروتئین است.

ریز مغذیها در روغن شی

طبق نظر مصرف کنندگان، این روغن حاوی مقدار زیادی ویتامین E است. اما برخی از مؤسسات مربوط به تغذیه اظهار می دارند که این روغن فاقد هر نوع ماده معدنی و ویتامینی است.

منافع روغن شی برای سلامتی

بیشترین منافع آن زمانی است که برای مصارف موضعی استفاده شود. روغن شی پوست را نرم و صاف می کند. علاوه بر این حاوی موادی است که ورمهای پوستی را کاهش می دهد و می تواند عوارض اگزما را برطرف کند.

طرفداران این روغن اظهار می دارند که این روغن منافع دیگری نیز دارد. به گفته این افراد روغن شی می تواند دردهای عضلانی، التهابات آکنه، عفونت سینوس، ترمیم زخمها، آلرژی و آرتروز را کاهش دهد. البته این اظهارات پشتوانه علمی قوی ندارند. اما در حال حاضر تحقیقات زیادی در مورد این روغن در دست انجام است. برخی از این تحقیقات نشان داده اند که روغن شیخاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد.

اگر این روغن را برای مصارف خوراکی استفاده می کنید، شاید چربیهای تک اشباع نشده آن برای سلامتتان مفید باشد. این نوع چربیها کلسترول را کاهش داده و خطر مشکلات قلبی و سکته را کاهش می دهند. روغن شی موجب سلامت سلولها در بدن می شود.

البته این روغن مقداری مساوی با چربیهای تک اشباع نشده، چربی اشباع شده دارد. چربیهای اشباع شده برای سلامت مضر هستند و موجب افزایش کلسترول بد می شوند.

طبق نظر متخصصین، برای حفظ سلامت باید از روغنهای تک اشباع نشده و به مقدار کم چربی ترانس استفاده کرد. به خاطر داشته باشید که حتی چربیهای سلامت نیز 9 کالری در گرم دارند، در حالی که کربوهیدراتها در هر گرم فقط 4 کالری دارند. مصرف زیاد چربی حتی نوع سالم آن موجب اضافه وزن می شود.

سؤالات متداول

از کجا می توان روغن شی خریداری کرد؟

محصولات آرایشی روغن شی را می توانید در همه فروشگاههای لوازم آرایشی و بهداشتی پیدا کنید. این محصولات در قالب برق لب، کرم پوست، کاندیشنر برای مو و صابون در بازار ارائه می شوند. برای مصرف خوراکی، می توانید آن را در فروشگاههای مخصوص و یا آنلاین خریداری کنید.

فرق روغن پالایش شده شی با نوع پالایش نشده آن چیست؟

تفاوت تکنیکی آنها در روش تهیه آنهاست. در روش پالایش نشده برای تهیة روغن از دست استفاده می شود. هیچ نوع مواد شیمیائی برای این فرآوری استفاده نمی شود. در نوع پالایش شده، این روغن در کارخانه ها و با استفاده از مواد شیمیائی تهیه می شود.

طبق گفتة یک شرکت امریکایی، پالایش بیشتر برای رفع رنگ، رایحه و کیفتهای بد این روغن انجام می شود. روغن پالایش نشده این روغن رنگی زرد و یا کرم دارد، اما نوع پالایش شده سفید و بدون بوست.

طبق اظهارات دیگر این شرکت ، فرآیند پالایش موجب می شود که بسیاری از مواد مغذی فعال آن از بین برود.

آیا همه روغنهای شی قابل خوردن هستند؟

روغن خالص شی را می توان برای پخت و پز استفاده کرد. محصولات زیبایی به دلیل وجود مواد دیگر قابل خوردن نیستند.

روغن شی معمولاً در کدام مواد زیبایی استفاده می شود؟

این محصولات برای رفع خطوط پوست، کاهش قرمزی بینی در دوران سرماخوردگی، رفع پُف زیر چشم و چروک، افزایش حالت ارتجاعی پوست، کاهش ظاهر سلولیت و بهتر کردن ظاهر لبها استفاده می شوند.

به خاطر داشته باشید که تمام این خواص از لحاظ علمی به اثبات نرسیده اند که البته دلیلی برای عدم کارآیی آن نمی شود.

چگونه باید روغن شی را نگهداری کرد؟

این روغن باید با دقت زیاد نگهداری شود. آن را در ظرف وکیوم (بدون هوا) ریخته و در جای خنک و خشک قرار دهید. اگر آن را برای پخت و پز استفاده می کنید، در کابینتی دور از اجاق گاز قرار دهید. این روغن اگر خوب نگهداری شود، می توان آن را برای 18 تا 24 ماه استفاده کرد. اگر روغن بوی دود و یا ترشیدگی داشته باشد به معنی فاسد شدن آن است و دیگر نباید مصرف شود.

نکاتی در مورد دستورهای پخت و آماده سازی آن

شما نمی توانید دستور پختهای زیادی برای این روغن پیدا کنید، مگر اینکه با غذاهای آفریقایی آشنا شوید. البته اخیراً برخی از آشپزها از این روغن در آشپزخانه های خود استفاده می کنند.

بطور مثال شما می توانید این روغن را برای تفت دادن مصرف کنید. همچنین می توانید آن را مانند روغن نارگیل به اسموتی اضافه کنید. این روغن چون از دانه شی تهیه می شود، نوعی روغن گیاهی است. در نتیجه می توانید آن را در پختن نان و غذاهای تهیه شده با غلات استفاده نمائید.

حساسیت و تداخل

اگر به برخی از مغزهای خوراکی که درختی(گردو، بادام) هستند حساسیت دارید، نباید از این روغن برای پخت و پز و یا مصارف موضعی استفاده کنید. درخت شی خانواده دور مغزهای خوراکی برزیلی هستند. البته نمی توان گفت که اگر به مغزهای خوراکی حساسیت دارید، حتماً به شی هم حساسیت نشان می دهید. اما چون احتمال حساسیت در افرادی که به مغزهای خوراکی دیگر حساسیت دارند، وجود دارد، بهتر است که استفاده نشود.

در صورت حساسیت، علائم آن شدید و جدیست. توصیه می شود اگر به یک نوع مغز خوراکی حساسیت دارید، از مصرف روغن شی اجتناب کنید.