چرا کووید 19 برای سالمندان خطرناک است؟

طبق آمار جهانی، سالمندان بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر بیماریهای عفونی هستند. اکنون طبق گزارشات جدید درکشور ایتالیا- دومین کشور آلوده به کووید 19- بیشترین افراد مبتلا سالمندان هستند. طبق همین گزارشات افراد با بیماریهای زمینه ای نیز بیشترین آمار مرگ و میر در اثر کرونا را تشکیل می دهند.

در ایتالیا که یکی از پیرترین کشورهای جهان است، بیشترین تعداد تلفات از گروه سنی حدود 81 سال بوده است. طبق گزارش پزشکان ایتالیائی از میان 105 نفر فوتی تنها 2 نفر زیر 50 سال سن داشتند.

البته با استناد به این گزارشات نمی توان با قاطعیت فقط سن را دلیل ابتلا دانست. اگر چه بیشترین مبتلایان از میان افراد مسن گزارش شده است، اما افراد کم سن تر که دارای بیماریهای زمینه ای بوده اند نیز مبتلا شده اند. متاسفانه در کشور آمریکا 60 درصد از جمعیت این کشور به یکی از بیماریهای زمینه ای مبتلا هستند.

با وجود اطلاعاتی که از بیماران سالمند جمع آوری شده است، می توان تا حد زیادی از آنها در پیشگیری و درمان بیماران سالمند استفاده کرد. با شناخت متغیرها می توان متوجه شد که چرا سالمندان بیشتر در خطر هستند و در نتیجه می توان در حمایت از آنها استفاده نمود.

سیستم ایمنی با افزایش سن ضعیف می شود

هنگامی که سن بالا می رود، رفته رفته عملکرد سیستم ایمنی بدن در مقابله با بیماریها ضعیف تر می شود. در این شرایط نه تنها بدن به سختی با بیماری مانند کووید 19 مقابله می کند، بلکه امکان دارد که با ابتلا به بیماری سیستم ایمنی او ضعیف تر شود.

در ابتدا باید بدانیم که بدن چگونه و چرا در مواجهه با ویروس بطور مثال کرونا شرایط بدی پیدا می کند.

در سنین بالا تعداد گلبولهای سفید که وظیفه سرکوب عفونت را دارند کم می شود. علاوه بر این گلبولها در تشخیص سلولهای عفونی ضعیف تر عمل می نمایند.

در مورد ویروس کووید 19 باید دانست که این ویروس به سلولهای ایمنی که باید ویروس را از بین ببرند نیز حمله می کند. پس می توان گفت اگر تعداد این گلبولها کمتر است و ضعیف تر نیز هستند، با حملة بیماری شرایط فرد بسیار وخیم می شود.

  به گفته پزشکان، سیستم ایمنی در افراد مسن به قدرت جوانان نیست. طبق تحقیقات بسیاری از افراد بین 60 تا 70 سال سیستم ایمنی قوی و سالمی دارند. سیستم ایمنی از سن 75 تا 80 سال به سرعت شروع به ضعیف شدن می کند.

هنگامی که عفونت به بدن فرد سالمند وارد می شود، سیستم ایمنی با خطری به نام طوفان سیتوکین مواجه می شود. این مشکل در واقع توسط واکنش بیش از اندازه سیستم ایمنی به وجود میاید. سیتوکین پروتئینهائی هستند که سیگنال می دهند، درنتیجه بدن مکانیزم دفاعی خود را برای مقابله با عفونت بکارمی اندازد.

اما هنگام طوفان، سیتوکینهای زیادی تولید می شوند و التهاب شدیدی ایجاد می کنند. این التهابات به شکل تب و اختلال در عضوی ظاهر می شوند.

پس می توان گفت تنها پاسخ آهسته سیستم ایمنی به عفونت موجب مرگ نمی شود، بلکه واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن نیز می تواند موجب مرگ شود. به گفته بسیاری از پزشکان دو چیز موجب مرگ بیمار می شود: اول اختلال دستگاه تنفسی و دوم طوفان سیتوکین.

خوشبختانه طوفان سیتوکین قابل درمان است و به همین دلیل می توان جان بسیاری از بیماران را نجات داد.

سالمندان بیشتر مبتلا به بیماریهای زمینه ای هستند

 هر چه سن افزایش می یابد، سلولها به شکل خطرناکی تکثیر می شوند. هر چه آسیب بیشتر باشد، اندامها عملکرد طبیعی خود را بیشتر از دست می دهند.

این مسأله خطر بیماریهای مزمن مانند دیابت و سرطان را افزایش می دهد. با وجود سیستم ایمنی ضعیف، این بیماریها نیز مقابله با عفونت را مشکل تر می سازند. پس تنها سن موجب خطر بیشتر نمی شود، بلکه وجود چند بیماری مزمن به همراه سن بالا صدمه را چند برابر می کند.

از 105 جان باخته در ایتالیا، دو سوم حداقل یک یا دو بیماری مزمن داشتند. بیشتر این افراد مبتلا به بیماری فشار خون، ایسکمیک قلبی ( عدم خون رسانی مناسب به قلب) و دیابت ملیتوس (نوعی دیابت همراه با عطش، تکرر ادرار و قند در ادرار) بودند.

این بیماریها فرد را در مقابل بیماریهای عفونی آسیب پذیرتر می کنند. علاوه بر این درمانهایی که برای این بیماریها انجام می شود، بدن را در مقابله با بیماری ضعیف تر می کند.

طبق آمار جانباختگان در چین مشخص شد 4/1 درصد، افرادی بدون بیماری مزمن بودند. اما 2/13 درصد از این فوتی ها بیمار قلبی، 2/9 درصد بیمار دیابتی، 4/8 درصد بیمار فشار خونی، 8 درصد بیمار تنفسی و 6/7 درصد بیمار سرطانی بودند.

طبق تحقیق جدیدی در چین، نیمی از 191 نفر بیمار بستری شده، نوعی از بیماریهای زمینه ای دیگری داشتند.

بسیاری از فوتی ها به دلیل التهاب در ریه ها جان خود را از دست دادند. چیزی که موجب مرگ بیمار می شود ویروس و یا باکتری نیست، دلیل اصلی التهابی است که مانند بیماری سارس ایجاد می شود. در بیماری سارس نیز واکنش بیش از اندازة سیستم ایمنی ( طوفان سیتوکین) موجب مرگ بیماران می شود.

در افرادی که مشکلات زمینه ای دارند، پاسخ سیستم ایمنی بسیار نامناسب است. آمار جانباختگانی که به سرطان مبتلا بودند تقریباً ½ بیماران فشار خونی و قلبی است. هنوز مشخص نیست که چرا کووید 19 در این نوع بیماران خطرناکتر است. اما در مجموع کسانی که مشکلات قلبی دارند بیشتر در خطرند.

هنگامی که ریه ها درست کار نمی کنند، فلب مجبور به کار بیشتر است. بیماری دیابت نیز بر سیستم عصبی اثر می گذارد و در نتیجه بدن نمی تواند عفونت را برطرف سازد. قند خون بالا نیز بر سیستم ایمنی تأثیر می گذارد.

مشکلات دیگری نیز وجود دارند که سن بالا نقش مهمی در ایجاد آنها بازی می کند. چون معمولاً سالمندان هنگام سرفه و عطسه دچار مشکل می شوند.

این مسآله مشکلات مضاعفی هنگام بیماری کووید 19 برای آنها ایجاد می کند. این بیماری راه تنفسی را می بندد و فرد به سختی می تواند این راه را باز کند. سیگار کشیدن و آلودگی هوا نیز این بیماری را تشدید می کند و به ذات الریه بسیار شدید تبدیل می شود..

از سوی دیگر هنوز در مقایسه با بهبودیافتگان، تعدا کمتری دچار مشکلات حاد می شوند. سالمندانی که در شرایط مناسب سلامتی هستند، اکثراً بهبود می یابند.

فاکتورهای اجتماعی نقش مهمی در آسیب پذیری افراد دارند

علاوه بر مسائل فیزیولوژی، رفتار و برخوردهای اجتماعی با سالمندان نقش بسیار مهمی در آسیب پذیری آنها دارد. طرح فاصله گذاری اجتماعی و قرنطینه در سلامت افراد سالمند بسیار اهمیت دارد.

در حال حاضر واکسن و یا داروی مخصوصی برای درمان این بیماری وجود ندارد، پس باید به دنبال راهکارهای جدیدی برای حفاظت از افراد بود. طبق تحقیقات، حتی قبل از شیوع کرونا نیز ¼ از سالمندان باید در قرنطینه زندگی می کردند و به همین دلیل 43 درصد آنها دچار افسردگی و احساس تنهائی هستند.

گاه افراد با وجود اینکه در تنهایی به سر می برند احساس تنهایی نمی کنند، ولی گروهی دیگر با وجودی که در اجتماع هستند دچار افسرگی و تنهائی هستند. هر دو حالت بر سلامت جسم و روح تأثیر می گذارند.

تحقیقات نشان داده اند که شرکت در اجتماعات مجازی و و داشتن ارتباطات متقابل برای سلامتی سالمندان بسیار مفید است. زندگی این افراد با داشتن ارتباط، حس وابسته بودن به جمع و داشتن دوست، معنا پیدا می کند. شرایط برای این افراد هنگام بیماری هایی مانند کووید 19 بسیار سخت تر می شود. این بیماران نه تنها نیاز به درمان جسمی دارند، بلکه نیاز به درمانهای روحی دارند.

یکی دیگر از دلایل خطرناک بودن کرونا برای سالمندان، بیماریهای مزمن آنهاست. بسیاری از این افراد در خانه سالمندان و جمع زندگی می کنند و متأسفانه با شیوع بیماریهایی مانند کرونا صدمات جبران ناپذیری به این قشر زده می شود.

بطور مثال در یک خانه سالمندان در آمریکا 51 نفر از ساکنین این مرکز مبتلا به کووید 19 شده که 23 نفر از آنها جان خود را از دست دادند. به این ترتیب مراکز نگهداری از سالمندان یکی از خطرناک ترین مکانها برای سالمندان است. زندگی جمعی، سیستم ایمنی ضعیف و بیماریهای زمینه ای مشکلات زیادی را برای سالمندان در این مکانها ایجاد می کنند.

ویروس کرونا علاوه بر سالمندان برای همه خطرناک است

اگر چه بسیاری از مبتلایان به کووید 19 بهبود میابند، اما اگر تعداد زیادی از سالمندان سخت بیمار شوند و یا جان خود را از دست دهند، تأثیر زیادی بر اجتماع می گذارد. در کشورهایی مانند امریکا هر روز به تعداد افراد سالمند اضافه می شود.

در حال حاضر حدود 50 میلیون نفر از امریکائی ها سنی بالاتر از 65 سال دارند. بسیاری از این افراد کار می کنند وتنها زندگی می کنند. گروهی دیگر با خانواده هایشان زندگی می کنند و مخارجشان به عهده خانواده شان است. این افراد نقش زیادی در اقتصاد دارند.

فقط 5 درصد از این افراد از تسهیلات دولتی استفاده می کنند. متاسفانه اکثر این افراد مجبور به تأمین هزینه های خود هستند و یا اینکه تأمین آن به عهده خانواده آنهاست. حتی کسانی که بیماریهای زمینه ای دارند نیز باید هزینه ها را خود و یا خانواده شان بپردازند.