7 راهکار برای رفع خستگی های شغلی

آیا هیچگاه از لحاظ ذهنی، احساسی و جسمی احساس خستگی می کنید؟ شاید به دلیل استرسهای برطرف نشده طولانی این احساس را دارید. آیا قدرت بهره وری خود را از دست داده اید؟

آیا تغییراتی در خواب خود احساس می کنید؟ آیا تمرکز خود را از دست داده اید؟ تمام این مشکلات می توانند به دلیل از دست دادن علاقه به شغلتان باشد که شما را نسبت به زندگی بدبین کرده است.

چیزی که احساس می کنید در روانشناسی آشفتگی شغلی نامیده می شود ( Burnout ).

خستگی شغلی چیست؟

طبق اظهارات مایو کلینیک Mayo Clinic امریکا، آشفتگی نوعی تشخیص پزشکی نیست. به گفته کارشناسان، آشفتگی ریشه در شرایطی مانند افسردگی دارد.

به علاوه طبق بررسی های متعدد، مشخص شده است که 44 درصد از افراد شاغل از این مشکل رنج می برند که 63 درصد از آنها به همین دلیل مشاغل خود را ترک می کنند.

برخی از علائم خستگی شغلی

• بدبینی نسبت به شغل و زندگی
• خستگی روحی، جسمی و احساسی
• ایمنی کم در مقابله با بیماریها
• بی انگیزگی
• عدم بهره وری
• پائین بودن سطح انرژی

اگر چند علامت از این علائم را در مورد خود احساس می کنید، حتماً این مقاله را بخوانید.

قبل از شروع باید بدانید که آیا ارتباطی بین استرس و آشفتگی شغلتان احساس می کنید؟

تفاوت میان استرس و آشفتگی شغلی

آشفتگی شغلی نشأت گرفته ار یک استرس طولانی و سخت است که با استرس معمولی تفاوت دارد.

استرس به تحمل فشارهای زیاد که موجب فشارهای فیزیکی و روحی می گردد، اطلاق می شود. افرادی که استرس دارند، اگر بتوانند در زندگی تعادل ایجاد کنند، استرسشان کم و برطرف می شود.

اما آشفتگی شغلی شرایطی است که فرد احساس خالی بودن می کند، انگیزه ای ندارد و از لحاظ روحی کاملاً خسته است. هنگامی که فرد آشفتگی شغلی دارد، امید خود را کاملاً از دست می دهد.

در حالی که استرس نوعی غرق شدن در مسؤولیت است، آشفتگی شغلی شرایط تهی بودن کامل است.

از سوی دیگر، فرد متوجه آغاز استرس خود می شود، اما در آشفتگی شغلی فرد متوجه وقوع آن نمی گردد. پس چگونه باید متوجه آشفتگی شغلی شد. پیروی از 5 مرحله کمک می کند تا متوجه این آشفتگی شد.

5 طبقه آشفتگی شغلی کدامند؟

هر کسی در زندگی می تواند در هر زمانی مبتلا به آشفتگی شود. اما طبق تحقیقات، آشفتگی بسته به طبقات آن برای زنان و مردان شاغل متفاوت است. زنان و مردان جوان بین 20 تا 35 سال و حتی افراد 55 ساله در معرض آشفتگی هستند.

علائم آشفتگی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به هر حال و بطور کل می توان این 5 طبقه را برای آشفتگی قائل شد.

1. طبقه یا مرحلة ماه عسل (خوشی و آرامش)

این مرحله چگونه است؟

در این دوره شما در مورد شغلتان بسیار هیجان زده اید و اصلاً علائمی که استرس را نشان دهند تجربه نمی کنید. آیا اولین روز کار خود را به خاطر میاورید؟

در این دوره رضایت از شغل و حرفه تان بسیار بالاست و شما با انرژی مضاعف، خلاق و متعهدانه وظایف خود را انجام می دهید.

درحالی که می دانید امکان بروز استرس در کار وجود دارد، اما به دنبال راهکارهائی برای رفع آن می گردید. در این مرحله بسیار مشتقانه کار می کنید و حتی به دیگر جنبه های زندگیتان توجهی نمی کنید.

اگر بتوانید استراتژی های مناسب بسازید و با استفاده از آنها در طول عمر کاریتان تعادل ایجاد کنید، می توانید تمام عمر کاریتان را در مرحلة ماه عسل بسر ببرید.

چند علامت عادی وجود دارند که می توانید به آنها توجه کنید:

• سطح انرژی اختیاری
• رضایت شغلی
• تعهد زیاد به انجام کار
• خلاقیت پایا
• بهره وری بالا

2. مرحله هوشیارکننده

مرحله هوشیار کننده چیست؟

این مرحله از زمانی آغاز می شود که رفته رفته خوش بینی خود را از دست می دهید. در این مرحله تصورات مثبت شما در مورد کار و حرفه تان از بین می رود.

علاوه بر این، خواسته هایتان نیز تأمین نشده است و رفته رفته از گروه کاری خود دور می شوید. با شروع این دلسردی، رفته رفته متوجه علائم دیگر می شوید:

• عدم تمرکز
• نارضایتی شغلی
• عدم ارتباط اجتماعی
• بهره وری پائین
• بیخوابی و یا کم خوابی
• زودرنجی و کج خلقی
• خستگی مفرط
• اضطراب
• سردرد
• کم شدن حافظه
• تغییر اشتها
• تپش قلب غیرعادی
• مشکل در زندگی شخصی

علاوه بر این شغلتان کسالت آور می شود و بطور غیرعادی احساس خستگی می کنید.

3. مرحله استرس مزمن

در این مرحله شما تغییراتی در سطح استرس خود احساس می کنید. حال رفته رفته بی انگیزه می شوید و هر از گاهی احساس خستگی می کنید. این مرحله نیز علائم خاص خود را دارد:

• خستگی ادامه دار هنگام صبح
• خذف تفریحات
• عصبانیت
• رسیدن به مرز خشم
• عدم علاقه به تفریحات شخصی
• انزوای اجتماعی
• پیدا کردن راههای فرار
• تأخیر حضور در محل کار
• غیبت
• بی علاقگی
• بیماریهای جسمی
• تأخیر در انجام کارهای برنامه ریزی شده
• مصرف زیاد الکل و شکر
• ترس از دست پاچگی
• مصرف زیاد کافئین
• احساس خستگی و کسالت از فشار کاری زیاد و غیرقابل کنترل

4. مرحله آشفتگی

در این مرحله تمام علائم شدت گرفته و جدی می شوند. این مرحله دقیقاً همان مرحله ایست که افراد در مورد آن صحبت می کنند. در این مرحله فرد گمان می کند که دیگر راهی برای ادامه ندارد.

برخی از علائم آن عبارتند از:

• احساس خلاء در درون خود
• شک و تردید در مورد خود
• تغییر رفتاری
• انزوای اجتماعی
• وسواس در کار و زندگی
• سردردهای مزمن
• بدبینی
• بی توجهی به نیازهای فردی
• افزایش علائم فیزیکی
• فرار از ساختارهای ذهنی
• اصرار در جدا شدن از جمع
• جدا شدن از خانواده و دوستان

5. آشفتگی همیشگی و اعتیادی

این مرحله آخرین مرحله است. در این مرحله این علائم در زندگی شما ریشه یافته بطوری که مشکلات فکری و فیزیکی زیادی احساس می کنید.

برخی از علائم این مرحله عبارتند از:

• افسردگی
• احساس غم مزمن
• خستگی جسمی مزمن
• خستگی ذهنی مزمن
• سندروم آشفتگی

برای درمان این مشکل ابتدا باید شرایط فعلی خود را بپذیرید و سپس برای رفع آنها تصمیم بگیرید. شما باید تاریک ترین لحظات را درک کنید تا بتوانید راه حلی برای رفع آن پیدا کنید. این لحظات تاریک منظور از زندگی را برایتان روشن می سازند.

مشکل آشفتگی شغلی را می توان با پیروی از راهکارهای این مقاله برطرف سازید.

راهکارهایی برای رفع خستگی شغلی

• فهرستی از مسائلی که موجب ناراحتی شما می شود تهیه کنید

تهیة یک فهرست اثر درمانی دارد. تهیه فهرست موجب می شود تا بتوانید از مسائل منفی و آزار دهنده تهیه کرده و به راحتی به آنها دسترسی داشته باشید.

فهرستی نیز از کارهائی که باید در روز انجام دهید تهیه کنید. هنگامی که بدانید چه کارهائی باید انجام دهید دچار استرس نمی شوید. راههائی که بتوانید این کارها را به راحتی انجام دهید انتخاب کنید.

بطور مثال اگر در حال نوشتن کتابی هستید، می توانید از کسانی که مشغول نوشتن کتاب هستند کمک بگیرید تا برایتان فهرست کتاب را تهیه کنند و یا در ویرایش آن به شما کمک کنند. به این ترتیب شما با انجام کارهای مختلف مواجه نخواهید شد.

علاوه بر این داشتن فهرست می تواند به شما کمک کند تا از منابع لازم برای انجام کار مطلع شوید.

• هر از گاهی استراحت کنید

اگر استراحت نکنید حتماً تحملتان کم می شود. به گفتة کارشناسی، آشفتگی ناگهانی به وجود نمی آید و طی ماهها و سالها این اتفاق برای افراد رخ می دهد. در نتیجه فرد احتیاج دارد استراتژیهای سازگاری را پیدا کرده و بکار گیرد. اگر بتوانید از زمانتان لذت ببرید بهتر و سریعتر پیشرفت می کنید. پس تا جائی که می توانید زمانهای شاد و تفریحی برای خود بسازید.

• بر توانائیهایتان متمرکز شوید

همیشه از انجام کارهائی که مهارتش را ندارید زود خسته می شوید. معمولاً برای انجام کارهائی که در آنها مهارت ندارید مجبور به صرف زمان بیشتری می شوید.

وقتی در کاری مهارت دارید، توانائی بیشتری نیز در انجام آن خواهید داشت. اما اگر نتوانید توانائی داشته باشید حتماً دچار آشفتگی می شوید.

• نقاط ضعف خود را بپذیرید

تنها کافی نیست که بر توانائیهایتان متمرکز شوید، شما باید با نقاط ضعف خود آشنا شوید. هنگامی که با انجام کاری آشنائی کامل ندارید و یا مهارتتان کم است، اعتماد به نفس خود را از دست می دهید و انرژی زیادی به هدر می دهید. پس هنگامی که با این نقاط ضعف آشنا شدید، تلاش کنید تا آنها را برطرف نمائید.

• یک سیستم حمایتی قوی بسازید

اگر یک سیستم حمایتی قوی نداشته باشید، چگونه می توانید با نقاط ضعف خود برخورد کنید؟ دوستان و همکاران شما می توانند در زمانهای خاص با تشویق و راهنمائی به شما کمک کنند، بخصوص هنگامی که در شرایط بسیار سخت قرار دارید.

با پیروی از شش روش می توانید یک سیستم حمایتی قوی برای خود بسازید:

• با بررسی ببینید چه کسانی می توانند از شما حمایت کرده و به شما کمک کنند.
• با انجام فعالیتهای جدید با افراد جدید آشنا شوید.
• عضو کتابخانه شوید.
• به افراد مهم در زندگیتان بها دهید و سپاسگزارشان باشید.
• عضو گروههای کاری خود شوید.
• از حمایت و کمک خواستن خجالت نکشید.

تنها از دیگران کمک خواستن کافی نیست، خود را طوری تعلیم دهید تا بهترین دوست خود باشید.

• نه گفتن را بیاموزید

هنگامی که احساس می کنید دچار آشفتگی شده اید، از رد کردن تعهدات جدید نهراسید.

اگر توانسته باشید یک سیستم حمایتی قوی ساخته باشید مطمئن باشید که دوستان شما درک می کنند چرا از قبول وظیفه جدید سر باز زده اید.

• استفاده از اینترنت و ابزار را محدود کنید

استفاده از ابزار الکترونیک و اینترنت از عوامل مهمی هستند که موجب آشفتگی می شوند. شما مجبور نیستید که پاسخگوی تمام پیامهای صفحات مجازی خود باشید. آیا ابزارهای هوشمند موجب آشفتگی شغلی می شوند؟

کمی استفاده از این ابزارها را کاهش دهید و به فعالیتهای مهم بپردازید. هنگامی که به این ابزار اعتیاد پیدا می کنید، برنامه خواب شما مختل می شود. گاهی نیاز به استراحت دارید تا بتوانید به زندگی عادی خود باز گردید.

بطور مثال فردی برای تشخیص بیماری کووید 19 به پزشک مراجعه کرد. آیا می دانید نتیجه این ملاقات چه بود؟

پزشک تشخیص داد که او بیمار کرونائی نیست بلکه بیمار اطلاعات بد بیماری کروناست که در فضای مجازی خوانده بود.

هر آنچه که شما در معرض آن قرار می گیرید، بر ذهن شما تأثیر می گذارد. اولین وظیفه شما حفظ سلامت ذهن است. آنچه که توسط ابزار هوشمند و با استفاده از اینترنت دریافت می کنید مستقیماً بر سلامت ذهن شما تأثیر می گذارد.

---