سیاه دانه و خواص آن

دانه های زیبا و معطری که به کیفیت و مرغوبیت هر فرآورده غذایی می تواند بیافزاید.

مخصوصا روی نان و داخل پنیرهای محلی از قدیم استفاده می شده.

اما کمتر در مورد آن اطلاعات دقیق و موشکافانه داده شده.

دراین مقاله سعی میکنیم سیاه دانه و خواص آن را برای شما عنوان کنیم تا به این دانه های با ارزش دارویی از منظر طب سنتی نگاه جامع دیگری بکنید.

سیاهدانه کلمه ای فارسی است که به آن سیاه تخمه نیز می گویند.

در کتب قدیم طب سنتی با نامهای عربی شونیز یا شونوز و حب السوط آمده است.

نام علمی سیاهدانه  Nigella sativa  و نام انگلیسی آن  black cimiim  و از خانواده آلاله است.

گیاهی یکساله پوشیده از کرک ظریف با برگهای تقسیم شده با بریدگیهای خیلی عمیق بطوری که برگ را بصورت تعدادی نوار باریک در می آورد.

دانه های کوچک سیاهی است که وقتی فشار داده شود بوی مطبوعی از آن استشمام می شود و به همین علت سیاه تخمه  را در بعضی مناطق بعنوان ادویه و طعم دهنده مصرف می نمایند.

طبیعت  سیاهدانه از نظر طب سنتی بسیار گرم و خشک است.

سیاه دانه را به دو روش می توان در طبیعت یافت:

 1- کاشته شده-مزروع

سیاهدانه مزروع در اغلب مناطق ایران از جمله اراک می روید و در اصفهان و سایر مناطق کاشته می شود و معمولا روی نان می ریزند.

2- وحشی-دشتی

سیاهدانه دشتی یا وحشی گیاهی یکساله خیلی کوتاه با گلهایی آبی با خطوط سبز رنگ است.

دانه های آن بیضی و مثلثی شکل به رنگ سیاه است.

این گیاه اغلب در مزارع غلات و در نقاط متروک اروپا، آفریقای شمالی، آسیای صغیر و آسیا می روید.

نوع وحشی (دشتی) سیاه دانه در ایران در آذربایجان و در مناطق شمالی ایران در شمال لوشان و البته بصورت پرورشی نیز کشت می شود.

سیاه دانه چه خواصی دارد؟

•  ضد نفخ و بادشکن و موثر بر کولیت روده
• ادرارآور
• قاعده آور  و شیر افزاست
• رفع یبوست
• تسکین هموروئید (بواسیر)
• تقویت سیستم ایمنی خانم ها پس از زایمان
• ضد حساسیت
• کاهش دهنده فشارخون
• تقویت کننده معده و خنثی کننده سموم کبدی

موارد کاربرد سیاه دانه کدام است؟

• برای رفع ناراحتی های تنفسی باید آن را با آب و عسل آن را خورد.
• خوردن یا مالیدن روغن آن همراه با روغن زیتون و کندر برای افزایش نیروی جنسی بسیار موثر است.

• مصرف بیش از حد سیاهدانه به هر شکل دانه یا روغن آن موجب ورم و دردهای گلو می شود. چون همانطور که در ابتدا نیز به آن اشاره شد طبیعت بسیار گرم و خشکی دارد و تدبیر کردن آن قبل از مصرف و هم زمانی مصرف روغن آن با روغن زیتون بدلیل این است که از شدت گرمی آن کاسته و متعادل تر گردد.

مصرف سیاه دانه در دوران بارداری و شیر دهی:

مصرف آن در دوران شیر دهی بلامانع است ولی مصرف روغن و یا دانه ی آن در دوران بارداری توصیه نمی شود.

میزان مصرف مجاز روزانه سیاه دانه چه مقدار است؟

در سرد مزاج ها روزانه تا هشت گرم

در گرم مزاج ها روزانه تا دو گرم

می توان آن را به طرق مختلف از جمله در انواع غذاها، ترشی ها، نان ها، ادویه جات و طعم دهنده ها با میزان مصرفی  مشخص شده روزانه که قبلا ذکر شد مصرف نمود.