ویروس جدید کرونا کشنده نیست: مسؤول مرگ سیستم ایمنی است

گسترش جهانی و سریع ویروس جدید کرونا تنها به این دلیل است که دانشمندان تنها ویروس و بیماریهای ناشی از آن و تغییرات سریع این ویروس را می شناسند. این اطلاعات هر روز تغییر می کند و به دلیل حفظ جان بیماران، پزشکان زمان بررسی دقیق این تغییرات را ندارند.

گاه به نظر می رسد که پزشکان خیلی سریع نتیجه گیری می کنند اما روز بعد این نتیجه گیریها به دلیل تغییرات ویروس کرونا بی اعتبار می شوند.

شناخت ویروس جدید، ناشناخته و چند وجهی کرونا

• نیمی از مبتلایان علامت خاصی ندارند ، اما یک ناقل بالقوه هستند.
• اکثر بیماران علائم کم و نامحسوسی دارند.
• در بیماران بد حال این ویروس نیست که کشنده است، بلکه این واکنشهای غیرقابل کنترل سیستم ایمنی بدن است که به اندامهای حیاتی صدمه می زند. در واقع به آن طوفان سیتوکین می گویند. سایتوکین دسته ای از مولکولهای پروتئنی محلول در آب هستند که در پاسخ به یک تحریک ترشح می شوند.
• هنوز مشخص نیست که چرا افراد جدا از سن شان به این بیماری مبتلا می شوند.
• ویروس می تواند به سیستم عصبی حمله کند. گاه مشکل تنفسی به دلیل ذات الریه نیست، بلکه به دلیل مشکلات عصبی است.
• هنوز مشخص نیست که افراد بهبود یافته تا چه زمانی ناقل هستند.
• هنوز مشخص نیست که وضعیت ریه ها پس از بهبودی تا چه زمانی ایمنی خواهد داشت.

      به دلیل این تغییرات است که هر روز مطالب و توصیه های جدیدی ارائه می شود که گاه کاملاً با یکدیگر در تناقض هستند. بطور مثال این تناقض ها استفاده از ماسک و یا مشاهده اولین علائم را در بر می گیرند.

هنوز هم عده ای بر این باورند که کووید 19 فقط یک آنفولانزای ساده است. اما در واقع آنچه که این ویروس مرگبار از خود نشان می دهد تبدیل به یک کابوس شده است.

در ابتدای شیوع این بیماری علائم را سرفه و تب می دانستند. اما در حال حاضر می دانیم که این بیماری علائم زیادی دارد و هیچکدام قطعی نیست.

در حال حاضر باور بر این است که 50 درصد بیماران علامتی ندارند، که یکی از فاکتورهای اصلی در پخش آرام این ویروس است.

بسیاری از جزئیات در مورد این بیماری هنوز ناشناخته مانده اند. اکنون پزشکان می دانند که مقابله با ویروس کرونا جدید باید طبق بیمار و شرایط او انجام پذیرد.

بیماری کووید 19 چگونه اتفاق میفتد؟

طبق تحقیقات اخیر عفونت در افراد مبتلا شامل 3 مرحله می شود:

• مرحله ویروسی: در این مرحله ویروس کرونا به سرعت در سیستم ایمنی تکثیر می شود. علائم آن بسیار شبیه آنفولانزاست و پس از 6 تا 10 روز از بین می رود. این مرحله در مورد 80 درصد بیماران صدق می کند.
• مرحله ریوی: 20 درصد از بیماران دچار ذات الریه می شوند. این نوع خاص ذات الریه به هر دو ریه حمله می کند و موجب تنگی نفس و مشکلات تنفسی می شود.
• مرحله حاد: حدود 10 درصد از بیماران دچار طوفان سیتوکین می شوند. که یک پاسخ التهابی غیرقابل کنترل سیستم ایمنی است. در این مرحله حال بیمار مبتلا به کرونا بسیار وخیم شده و گاه به مرگ او منتهی می شود.

قاتل واقعی چیست؟

به گفته پزشکان زمانی که بیماری شدید می شود به دلیل تعداد بالای ویروس کرونا نیست بلکه به دلیل طوفان سیتوکین است که بیماری تشدید می شود.

طوفان سیتوکین مشکلی است که بیشتر پزشکان در شرایط حاد بیماران با آن مواجه می شوند. متأسفانه نه داروی خاصی برای این بیماری وجود دارد و نه اینکه درمان خاصی را می توان برای مشکلات تنفسی در نظر گرفت.

تنها کاری که می توان برای بیمار انجام داد محافظت از اندامهای حیاتی اوست. پزشکان تنها از دستگاههای تنفسی، یا داروهای کنترل فشار خون و یا کورتون استفاده می کنند.

داروی دیگری که استفاده می شود برای جلوگیری از فعالیت اینتروکین-6 است که در واقع یکی از حمله کننده های طوفان سیتوکین سیستم ایمنی است که به ریه ها حمله می کند.

   این طوفان معمولاً در فصل بیماریهای آنفولانزا در بدن ایجاد می شود که در بسیاری از موارد به استثنای کووید 19 قابل کنترل است.

پزشکان اعتقاد دارند که سیستم ایمنی متعادل می تواند به بیمار کمک نماید و حتماً نیازی به داشتن سیستم ایمنی قوی نیست.

طوفان سیتوکین: یک سندروم مبهم

 مکانیزم دقیق طوفان سیتوکین هنوز کاملاً مشخص نیست. التهاب یکی از واکنشهای طبیعی سیستم ایمنی است. ترمیم سلولهای آسیب دیده امری قطعی است.

در ذات الریه معمولی ویروس به بافت ریوی صدمه می زند و سیستم ایمنی با ایجاد التهاب به آن پاسخ می دهد و فعالیت ویروس را قطع می کند. سیستم ایمنی با کشتن برخی از سلولها صدمات را ترمیم می کند.

اما در کووید 19 به جای تعداد محدودی سلول، تعداد غیر قابل کنترلی از این سلولهای التهابی ایجاد می شود. این سلولهای التهابی نه تنها در ریه ها بلکه در اندامهای دیگر نیز ایجاد می شوند.

بطور مثال این التهابات به کلیه ها، روده ها و قلب (التهاب عضلات قلب) نیز صدمه می زنند. برخی از بیماران دچار سردردهای شدید می شوند که می تواند به دلیل ایجاد التهاب مغز باشد.

هنوز مشخص نیست که چه فاکتورهایی موجب ایجاد این سندروم می شود. کلید اصلی، شناخت افرادی است که بیشتر احتمال ابتلا دارند. 70 درصد بیماران افراد مسن، 10 تا 15 درصد جوانتر از 60 سال هستند.

دانشمندان عوامل ژنتیکی را در ابتلای جوانان مؤثر می دانند.

هنگامی که افراد از سنین مختلف دچار طوفان سیتوکین می شوند، بهتر آن است که از ابتدائی ترین علائم مورد درمان قرار گیرند. چاقی می تواند پاسخ التهابی را افزایش دهد.

کووید 19 می تواند به مرکز عصبی حمله نماید.

تحقیقات نشان می دهند که ویروس SARS-Cov-2  به مرکز عصبی بدن حمله ور می شود. برخی از بیمارانی که تنگی نفس دارند مشکل اکسیژن و یا ذات الریه ندارند. بسیاری از این بیماران به دلیل ضعف سیستم عصبی نمی توانند تنفس را مدیریت کنند.

از دست دادن بویایی و چشایی را گاه به نقص سیستم عصبی ارتباط می دهند.

پزشکان سراسر دنیا گزارشاتی در مورد تأثیر ویروس بر سیستم عصبی را ارائه کرده اند که بیماران علائمی مانند لختگی خون، سرگیجه، گیجی و تشنج داشتند. در برخی از بیمارستانها بخش ویژه ای برای بیمارانی که مشکل آنها اختلال سیستم عصبی است دایر شده است.

طبق تحقیقات پزشکان شهر ووهان ویروس MARS و SARS نیز به مرکز عصبی حمله ور می شود. هیچ یک از این تحقیقات نباید دست کم گرفته شود و باید تا با استناد به آنها در نهایت بتوان درمانی برای این بیماری کشف نمود.

بعد از بیماری چه اتفاقی میفتد؟

 اگرچه پزشکان رفته رفته بیشتر و بهتر با این بیماری آشنا می شوند، اما هنوز هیچیک نمی دانند که بیماران درمان شده چه آینده ای خواهند داشت. هنوز مشخص نیست که آیا آنها ایمن می مانند و یا دورة عفونت طولانی بر دیگر اندامهایشان تأثیر می گذارد؟

در اسپانیا بیماران ترخیص شده از بیمارستان به مدت دو هفته در خانه قرنطینه می شوند تا مجدداً از آنها تست گرفته شود. سؤالی که اکنون مطرح است این است که تا چه مدت بیماران بهبود یافته ناقل باقی می مانند.

هنوز تست PCR نمی تواند به درستی و با قاطعیت به این سؤال را پاسخ دهد. نتیجه تنها از طریق تست آنتی بادی و با حضور جمعیت زیاد پاسخگو خواهد بود.

اگرچه برخی از کشورها مقرارت قرنطینه را ساده تر نموده اند، اما بسیاری از پزشکان اعتقاد دارند که در قرنطینه بودن بهترین راه جلوگیری از شیوع غیر قابل کنترل ویروس کرونا است. هنوز بسیاری از کشورهای اروپائی در قرنطینة کامل هستند تا از شیوع غیر قابل کنترل آن جلوگیری کنند.

برای برداشتن قرنطینه، مسؤولین باید از وجود سیستم ارتقاء یافته تست تشخیص، امکان ادامه حیات جمعیت، وجود بیمارستانهای مجهز و کافی و کنترل دقیق آماری مطمئن شده و سپس اقدام به قطع قرنطینه نمایند.

در حال حاضر حفظ بهداشت فردی (دست شستن، ماندن در خانه) بهترین مانع ابتلاست. با امید به اینکه کرونا هر چه زودتر مهار شود، در نهایت باید به خاطر داشته باشیم که انسان بسیار آسیب پذیر است. پس در خانه بمانیم و بهداشت را رعایت کنیم.